Due Diligence postępowań sądowych i administracyjnych

Opracowując raport Due Diligence, w szczególności dla potrzeb inwestora, wzmożoną uwagę należy poświęcić prowadzonym i zakończonym sprawom sądowym i administracyjnym, czy też takim, których ryzyko wystąpienia jest realne. O pierwszych z nich zbywający podmiot czy udziały zapewne przekaże informacje. Nie zawsze jednak tak musi być w ewentualnych przyszłych sporach rozstrzyganych przez temidę, stąd w tym zakresie należy pozyskać precyzyjne i kompleksowe oświadczenia od zbywcy.

Tymczasem niebezpieczeństwa dla inwestora, jakie niosą ze sobą, nawet z pozoru błahe sprawy sądowe, mogą być opłakane w skutkach albo mocno i długotrwale uciążliwe.

Samych spraw rodzajowo może być bardzo wiele. Najpoważniejszymi z definicji będą niewątpliwie inicjowane przez organy administracji publicznej, a z którymi może wiązać się byt spółki. Przykładem służą postępowania kontrolne, nadzorcze, czy takie które decydują o możliwościach rozwoju, konieczności poniesienia nakładów i kar, o uprawnieniach i pozwoleniach.

Kolejną grupą ważkich spraw są te, które decydują o prawach rzeczowych, w szczególności w zakresie własności lub jej ograniczenia. Własność może dotyczyć rzeczy ruchomych albo nieruchomych, ale także praw niematerialnych, na przykład własności intelektualnej. W zakresie prawa nieruchomości warto mieć na względzie sytuację prawną i fizyczną posiadanych sąsiadów (w kontekście roszczeń o drogę konieczną czy immisję) lub uwarunkowania planistyczne pod przyszłe inwestycje publiczne (w kontekście ryzyka wywłaszczenia). Posiadane użytkowanie wieczyste zawsze oznacza ryzyko znacznego podniesienia opłaty rocznej, zwłaszcza jeśli nie była aktualizowana od wielu lat.

Najpowszechniejsze sprawy, w które uwikłany jest poddawany badaniu podmiot, dotyczą zobowiązań, w większości o zapłatę z faktury VAT. Przy ich ocenie bierze się pod uwagę nie tylko ryzyko przegranej, ale także wysokości ostatecznej kwoty do zapłaty po uprawomocnieniu z uwagi na odsetki ustawowe lub umowne, ale też zdolność do negocjacji. W ramach sporów, przy ich badaniu nie można pominąć ryzyka powstania dalej idących roszczeń, głównie gdy chodzi o sprawy o ustalenie, o zasadę, czy powództwa częściowe. W tym zakresie badaniu podlegać powinny także sprawy już prawomocnie zakończone.

Kolejny typ spraw jest często lekceważony i to nawet przez prawników. Mowa o postępowaniach zabezpieczających, blisko związanych z postępowaniami egzekucyjnymi przez wzgląd na podobnie przedsiębrane czynności ograniczające deklarowanego dłużnika. Tu najpoważniejszymi zagrożeniami są zajęcie rachunku bankowego, czy wpis w księdze wieczystej, które mogą ograniczyć zdolność kredytową i wpłynąć na płynność finansową.

Powyższy przegląd spraw jest nader ograniczony i ma na celu ogólne przybliżenie doniosłości potrzeby zbadania partykularnych sporów czy potencjalnych postępowań. Mogą one grozić krytyczną sytuacją w spółce, niedostrzegalną bez gruntownej analizy. Stąd też kompleksowy raport Due Diligence, z pomocą adwokata lub radcy prawnego musi dotyczyć także trwających, potencjalnych postępowań sądowych i administracyjnych, ale także tych zakończonych, jeśli mogą wywoływać skutki na przyszłość.

Zapraszamy do lektury innych części Poradnika dot. działalności rolnej, przygotowanego przez adwokatów i radców prawnych Kancelarii TURCZA: