Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania robót budowlanych

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych zostały określone w rozporządzeniu ministra infrastruktury z dnia 06 lutego 2003 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. Rozporządzenia nakłada szereg obowiązków które winny zostać spełnione przed rozpoczęciem robót budowlanych. Dodatkowe regulacje określa również ustawa prawo budowlane oraz kodeks pracy.

Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

Kierownik budowy jest obowiązany sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej.

Plan powinien zawierać stronę tytułową, na której wskazana zostanie nazwa i adres obiektu budowlanego oraz imię i nazwisko (nazwa) inwestora i projektanta, ich adres oraz część opisową, która określa:

1. zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów,
2. wykaz istniejących obiektów budowlanych,
3. wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi,
4. informacje dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich wystąpienia,
5. informację o wydzieleniu i oznakowaniu miejsca prowadzenia robót budowlanych, stosownie do rodzaju zagrożenia,
6. informację o sposobie prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych, w tym:
   • określenie zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia,
   • konieczność stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed skutkami zagrożeń,
   • zasady bezpośredniego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi przez wyznaczone w tym celu osoby,
7. określenie sposobu przechowywania i przemieszczania materiałów, wyrobów, substancji oraz preparatów niebezpiecznych na terenie budowy,
8. wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń,
9. wskazanie miejsca przechowywania dokumentacji budowy oraz dokumentów niezbędnych do prawidłowej eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych.

Instrukcja bezpiecznego wykonywania robót budowlanych i zaznajomienia z nią pracowników

Przed przystąpieniem do wykonywania robót budowlanych wykonawca obowiązany jest opracować instrukcję bezpiecznego ich wykonywania oraz zaznajomić z nią pracowników w zakresie wykonywanych przez nich robót.

Przepisy nie nakładają wymogów jak szczegółowo powinna wyglądać taka instrukcja.

Zawiadomienie inspektora pracy o zamiarze rozpoczęcia robót budowlanych

Inwestor przed rozpoczęciem robót budowlanych obowiązany jest zawiadomić o ich zamiarze właściwego inspektora pracy. Zawiadomienie musi nastąpić na 7 dni przed rozpoczęciem budowy lub rozbiórki, na której przewiduje się wykonywanie robót budowlanych trwających dłużej niż 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 osób albo na której planowany zakres robót przekracza 500 osobodni.

Przygotowanie placu budowy

Zanim na danym terenie dojdzie do rozpoczęcia prac budowlanych należy odpowiednio przygotować plac budowy poprzez: 1) ogrodzenie go na wysokość co najmniej 1,5; 2) wykonanie dróg i przejść; 3) doprowadzenie niezbędnych mediów; 4) zapewnienie zaplecza higieniczno-sanitarnego dla pracowników; 5) umieszczenie profesjonalnych znaków ostrzegawczych oraz tablic; 6) wyznaczenie stref niebezpiecznych.

Środki ochrony zbiorowej

Jedną z najistotniejszych kwestii na placu budowy jest stosowanie środków ochrony zbiorowej, w szczególności balustrady składającej się z deski krawężnikowej o wysokości 0,15 m i poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości 1,1 m, siatek ochronnych oraz siatek bezpieczeństwa. Mają one na celu zabezpieczenie stanowisk pracy na wysokości przed upadkiem z wysokości. Te środki ochronne mają zastosowanie przed stosowaniem środków ochrony indywidualnej.

Środki ochrony indywidualnej

Jak już wyżej wskazano, kiedy brak jest możliwości zastosowania zbiorowych środków ochrony wówczas pracownik otrzymuje środki ochrony indywidualnej. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy wymagają, by pracownicy, w zależności od zajmowanego stanowiska byli wyposażeni, w szczególności, następujące środku ochrony indywidualnej:

1. odzież ochronna – używana w celu uniknięcia kontaktu z niebezpiecznymi substancjami, niestandardowymi temperaturami, a także w celu poprawy widoczności pracownika,
2. sprzęt chroniący przed upadkiem z dużej wysokości – używany w pracy na wysokościach. Zaliczyć do niego należy m.in. szelki bezpieczeństwa czy systemy łącząco-amortyzujące,
3. zabezpieczenie głowy – używane na stanowiskach zagrożonych upadkiem przedmiotów z wysokości. Zabezpieczeniu służą w szczególności kaski BHP,
4. zabezpieczenie twarzy i oczu – używane w przypadku zagrożenia oczu oraz twarzy substancjami drażniącymi lub odpryskami. Zabezpieczenie następuje przy użyciu masek okularów czy gogli,
5. zabezpieczenie słuchu – używane podczas prac, przy których zostaje przekroczony dopuszczalny poziom hałasu tj. nauszniki, hełmy,
6. zabezpieczenie nóg – stosowane w przypadku zaistnienia prawdopodobieństwa kontaktu z wodą, błotem, substancjami chemicznymi tj. buty o wzmocnionych noskach i grubych podeszwach,
7. zabezpieczenie rąk – używane w przypadku niebezpieczeństwa urazów rąk tj. rękawice.

Stosowanie niezbędnych środków ochrony indywidualnej obowiązuje wszystkie osoby przebywające na terenie budowy. Muszą one jednocześnie spełniać wszelkie wymagane normy bezpieczeństwa.

Zapraszamy do lektury innych części Poradnika dot. umów deweloperskich, przygotowanego przez adwokatów i radców prawnych Kancelarii TURCZA: