Rozwód a pozew frankowy

Konflikt pomiędzy kredytobiorcami był dotąd jednym z poważniejszych czynników odstraszających skierowanie sporu o ważność umowy frankowej do sądu. Najczęściej dotyczyło to rozwiedzionych kredytobiorców. Wielu prawników i sędziów stało bowiem na stanowisku, że w sprawie przeciwko bankom muszą uczestniczyć wszyscy kredytobiorcy. Wytoczenie sprawy przez tylko jednego współkredytobiorcę realnie narażało na uwzględnienie zarzutu braków w legitymacji czynnej, prowadzącej do przegrania sprawy. Po ostatniej uchwale Sądu Najwyższego ten problem przeszedł do przeszłości. Sąd Najwyższy uznał, że pozew o ustalenie nieważności umowy frankowej może wytoczyć nawet tylko jeden z kredytobiorców.

Na dziś nie znamy jeszcze szczegółów rozstrzygnięcia SN, opublikowany został sam wyrok z dnia 19 października 2023 roku (III CZP 12/23), który brzmi: W sprawie przeciwko bankowi o ustalenie nieważności umowy kredytu nie zachodzi po stronie powodowej współuczestnictwo konieczne wszystkich kredytobiorców. Czekamy jeszcze na uzasadnienie wyroku. Wiadomym jest jednak, że sprawa dotyczyła rozwiedzionych małżonków. Małżeństwo to najczęstszy przypadek więzi łączących kredytobiorców będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. W praktyce, po stronie kredytobiorców, stawali również konkubenci, krewni i powinowaci, rzadziej osoby niespokrewnione. Zacytowana treść uchwały dotyczy nie tylko rozwodników, ale wszystkich współkredytobiorców.

Uchwała Sądu Najwyższego oznacza, że każdy frankowicz może samodzielnie pozwać banki hipoteczne i oczekiwać wygrania spraw. Problemem teoretycznoprawnym będzie skutek takiego rozstrzygnięcia, w tym jakie korzyści mogą uzyskać niewystępujący w sprawie pozostali kredytobiorcy. Wydaje się, że SN nawiąże do tych skutków w oczekiwanym uzasadnieniu. Niezależnie od treści orzeczenia, pozostaje jednak mieć też na uwadze niechęć skonfliktowanego współkredytoobiorcy do pozywającego bank. Wiadomo, że banki będą chciały wezwać takie osoby do złożenia zeznań w sprawie. Zeznania te mogą być niekorzystne dla pozywającego, z czym trzeba się zmierzyć przygotowując swoją strategię procesową.