Czy należy odprowadzać opłaty recyklingowe za BIO reklamówki?

W dniu 1 września 2019 roku weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (dalej u.g.o.o.o.). Najważniejsze zmiany dotyczą wprowadzenia opłaty recyklingowej za torby na zakupy wykonane z tworzywa sztucznego. Ponadto przepisy wprowadzają rozszerzony katalog toreb z tworzywa sztucznego objętych opłatą recyklingową, obowiązek prowadzenia ewidencji wydanych i nabytych toreb z tworzywa sztucznego oraz obowiązek wpisu do Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO) (o czym pisaliśmy tu: https://biznesprawnik.pl/2019/12/17/baza-danych-o-produktach-i-opakowaniach-oraz-o-gospodarce-odpadami-bdo/).

​Na kanwie w/w zmian pojawiły się wątpliwości dotyczące definicji ustawowej tworzyw sztucznych, wedle której BIO reklamówki wykonane wyłącznie ze składników naturalnych należałoby – paradoksalnie – zakwalifikować do katalogu toreb wykonanych z tworzyw sztucznych. Powyższe wynika z faktu, iż składniki takie jak skrobia czy celuloza są monomerami czyli rodzajem polimerów, które u.g.o.o.o. nazywa tworzywem sztucznym.

Torby na zakupy objęte zakresem obowiązywania ustawy zostały określone w art. 8 ustawy:

15a)       torba na zakupy z tworzywa sztucznego – rozumie się przez to torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów, wykonane z tworzywa sztucznego, które są oferowane w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego, do których zalicza się:

1. lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów,
2. bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów, które są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności,
3. pozostałe torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału równej 50 mikrometrów i większej;

​Natomiast definicja tworzywa sztucznego brzmi następująco:

15b)       tworzywo sztuczne – rozumie się przez to polimer w rozumieniu art. 3 pkt 5 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z późn. zm.), do którego mogły zostać dodane dodatki lub inne substancje i który może funkcjonować jako główny strukturalny składnik toreb na zakupy;

Według definicji znajdującej się w rozporządzeniu, polimer oznacza substancję składającą się z cząsteczek stanowiących sekwencję jednego lub kilku rodzajów jednostek monomeru. Cząsteczki takie muszą charakteryzować się statystycznym rozkładem masy cząsteczkowej w pewnym zakresie, a różnice w masie cząsteczkowej powinny wynikać przede wszystkim z różnic w liczbie jednostek monomeru w cząsteczce. Polimer zawiera:

1. cząsteczki stanowiące prostą większość wagową, które zawierają co najmniej trzy jednostki monomeru związane kowalencyjnie z co najmniej jeszcze jedną jednostką monomeru lub z innym reagentem;
2. cząsteczki niestanowiące prostej większości wagowej wśród cząsteczek o tej samej masie cząsteczkowej.

Ustawa wyraźnie wskazuje, iż opłata recyklingowa jest pobierana wyłącznie od toreb wykonanych z tworzywa sztucznego. Jednakże brak jest wyłączenia dotyczącego polimerów naturalnych. Art. 40 ustawy stanowi, iż przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce, jest obowiązany pobrać opłatę recyklingową od nabywającego torbę na zakupy z tworzywa sztucznego. Wyłączeniem objęte jedynie są jedynie bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego.

Wątpliwości nie rozwiała informacja zamieszczona na stronie Ministerstwa Środowiska dotycząca opłaty recyklingowej w świetle znowelizowanych przepisów, o następującej treści:

„Opłacie recyklingowej podlegają wyłącznie torby na zakupy z tworzywa sztucznego. Torby papierowe, czy np. torby w pełni biodegradowalne nie zawierające dodatków z tworzyw sztucznych (np. torby ze skrobi) nie podlegają opłacie recyklingowej. Należy jednak pamiętać, że takie torby nie mogą zawierać w swoim składzie tworzyw sztucznych.”

Z powyższego wynika, że definicja tworzywa sztucznego nie zawiera wyłączenia polimerów pochodzenia naturalnego – takich jak np. skrobia czy celuloza. Zatem wedle literalnej wykładni przepisów należy uznać, że odprowadzanie opłaty recyklingowej nawet w przypadku stosowania reklamówek wyprodukowanych z polimerów naturalnych jest konieczne. Jednocześnie, widoczny jest rozdźwięk pomiędzy treścią przepisów, a wolą samego Ministerstwa Środowiska, którego informację należy rozumieć jako próbę wyjaśnienia zaistniałych wątpliwości. Niestety, brak precyzji w sformułowaniu komunikatu niż przysłużył się definitywnemu rozstrzygnięciu omawianego zagadnienia.

Kancelaria wystosowała zapytanie do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska z prośbą o ustosunkowanie się do zaistniałych problemów interpretacyjnych. Aktualnie oczekujemy na odpowiedź.